पाठ्यपुस्तकले जापान–कोरियावीचतनाव

काठमाडौं । युध्दको समयमाभएको थिचोमिचोलाई आफ्नो पक्षपोषण हुनेगरी पाठ्यपुस्तकमा समावेश गरेको बिषयले पुरानाप्रतिद्वन्दीजापान र दक्षिण कोरियावीच फेरि तनावउत्पन्नभएको छ । दक्षिण कोरियाको परराष्ट्र मन्त्रालयलेसियोलस्थितजापानी राजदूतलाई बोलाएर जापानले युद्धकालको अत्याचारको प्रसंगलाईआफू अनुकूल अर्थ लाएको र दक्षिण कोरियाको पूर्वी भागको डोक्डो टापुहरूमाथिआफ्नो क्षेत्रीयदाबीलाई सुदृढ पार्नेगरीविद्यालयको पाठ्यपुस्तकहरूमा समावेश गरेको कुरा प्रतिविरोध जनाएको समाचार एजेन्सी योन्यापले जनाएको छ। उप विदेशमन्त्रीकिमहोङ–क्युनले दक्षिण कोरियाकालागिजापानी राजदूत कोइचीआइबोशीलाई बोलाएर विरोध जनाउँदै यस विषयमा कडा शब्दमाखेद प्रकट गरेको समाचारमा जनाईएको छ । जापानको शिक्षा, संस्कृति, खेलकुद, विज्ञान र प्रविधिमन्त्रालयले आगामीवर्ष २०२५ देखि माध्यमिकविद्यालयहरूका पाठ्यपुस्तकहरु भूगोल, नागरिकशास्त्र र इतिहासमा समावेश हुनेगरी १८ पाठ्यपुस्तकहरू स्वीकृत गरेको छ। मन्त्रालयकाप्रवक्तालिम सु–सुकले एक टिप्पणीमा भने, ‘डोकडोको बारेमा अन्यायपूर्ण दावीको आधारमा जापान सरकारले माध्यमिकविद्यालयको पाठ्यपुस्तकहरू अनुमोदन गरेकोमा सरकार गहिरो खेद प्रकट गर्दछ।’लिमले ऐतिहासिक, भौगोलिक र अन्तर्राष्ट्रिय कानुनले डोक्डो दक्षिण कोरियाको आफ्नै भूभागभएकोमा जोड दिँदै डोक्डोबारे जापानको कुनै पनि सार्वभौमसत्ताको दाबी स्वीकार गर्न नसकिने बताए । लिमले जापानी सेनाले यौनदासत्व र जबरजस्तीश्रमको वर्णनमा ‘जबरदस्तीप्रकृतिलाई प्रकट गर्दैन’भनेर कडा खेद पनिव्यक्त गरे, टोकियोलाई माफीर पश्चात्तापको भावनामाआधारित इतिहास शिक्षालाई व्यवहारमा ल्याउनआग्रह गरे। अर्कोएक पाठ्यपुस्तकले कोरिया, चीन र फिलिपिन्सका यौन दासत्व पीडितहरूलाई सैन्य वेश्यालयमाजापानी सैनिकहरूको सेवा गर्न बाध्यपारिएको भागमा ‘सैन्य कम्फर्ट वुमन’भन्ने वाक्यांश हटाएको थियो । सन् २०२१ मा जापानी सरकारले प्रकाशकहरूलाई ‘सैन्य कम्फर्ट वुमन’ को सट्टा ‘कम्फर्ट वुमन’प्रयोग गर्न सल्लाहदिएको थियो ।