राष्ट्रिय सभा अध्यक्ष निर्वाचनः को हुन् कांग्रेसका उम्मेदवार युवराज शर्मा ?

काठमाडौं । सत्ता गठबन्धनमा फेरबदल नआएको भए राष्ट्रिय सभाको अध्यक्षमा कृष्णप्रसाद सिटौला निर्वाचित हुने लगभग निश्चित थियो । सिटौलालाई राष्ट्रिय सभाको अध्यक्ष बनाउन माओवादी अध्यक्ष एवम् प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहालले नै गठबन्धनमा प्रस्ताव ल्याएका थिए, कांग्रेसवृत्तमा सर्वसहमति थियो । तर गठबन्धन फुटेर चुनाव हार्ने निश्चित भएपछि कांग्रेसलाई उम्मेदवार पाउन मुस्किल प¥यो । 
आफू निर्वाचित नहुने निश्चित भएपछि सिटौला पछि हटे । आइतबार अपरान्ह सभापति शेरबहादुर देउवाको निवासमा बसेको संसदीय दल कार्यसमितिको बैठकमा सिटौलाको ठाउँमा आनन्द ढुंगानाको नाम आयो, तर ढुंगानाले अस्वीकार गरे । त्यसपछि कमला पन्तको नाम प्रस्तावमा आयो, तर पन्तले पनि हार्ने निश्चित रहेको निर्वाचनमा आफू उम्मेदवार नबन्ने बताउँदै पछि हटिन् । त्यसपछि सभापति देउवाले सम्झिए– आफ्ना सहयात्री युवराज शर्मालाई । 
जीवनका पाँच दशक कांग्रेसको राजनीतिमा खर्चिएका शर्मा आफूलाई माथिबाट ‘पुल’ गरिदिने नेता नहुँदा पछि परेको बताउँछन् । आइतबार सभापति देउवाले अकस्मात् फोन गरेर राष्ट्रिय सभा अध्यक्षको उम्मेदवार बन्न ‘अफर’ गर्दा उनले हार्ने वा जित्नेबारे सोचेनन्, बरू पार्टीले जिम्मेवारी दिएको ठानेर सहजै स्वीकारे । 
‘मैले पुरै जीवन कांग्रेसमा बिताएँ । जनताका माझमा बसेर काम गरेँ । मलाई तलबाट तपाई माथि जानुपर्छ भनेर ‘पुस’ गर्ने कार्यकर्ता थिए, तर माथिबाट ‘पुल’ गर्ने नेता थिएनन्, नातेदार थिएनन्, त्यही भएर राजनीतिमा पछि परेँ,’ शर्माले नेपाल न्यूज बैंकसँगको कुराकानीमा भने, ‘मलाई सभापतिजीले उम्मेदवार बन्नुप¥यो भनेपछि हार्ने वा जित्ने भन्ने सोचिनँ । बरू पार्टीले महत्वपूर्ण अवसर दिएको ठानेर स्व्ीकार गरेको छु ।’
शर्मा लोकतन्त्रमा प्रतिवद्धमात्रै छैनन्, पूर्ण विश्वास पनि राख्छन् । ०७८ सालमा राष्ट्रिय सभा सदस्य निर्वाचित भएका ७३ वर्षीय शर्माले आफू लोकतन्त्रप्रति पूर्ण प्रतिबद्ध रहेको संसद्को रोष्ट्रमबाटै प्रमाणित गरिसकेका छन् । 
‘लोकतन्त्रमा कसैको हार हँुदैन । बरू सबैको जीत हुन्छ,’ पार्टीले हार्ने बेलामात्रै उम्मेदवार बनाएको जस्तो लाग्दैन भन्ने प्रश्न गर्दा शर्माले जवाफमा भने, ‘आज उम्मेदवारी दिएँ, मतदान हुनै बाँकी छ । अहिले नै कसले जित्छ भनेर भन्न मिल्दैन । किनभने हिजो रामवरण यादव राष्ट्रपतिको उम्मेदवार हुँदा पनि पार्टीको बहुमत थिएन, तर पनि उहाँ राष्ट्रपति निर्वाचित हुनुभएको थियो ।’
लोकतन्त्रप्रति मात्रै होइन, वर्तमान लोकतान्त्रिक संविधानप्रति पनि शर्माको उत्तिकै प्रतिबद्धता छ । ‘संविधानका आधारभूत चरित्र जे हुन्, कम्तिमा ती विषयहरूमा हामी पूर्ण प्रतिबद्ध हुनुपर्छ, ती विषयलाई अपरिवर्तनीय ठानेर तिनको कार्यान्वयनमा लाग्नुपर्छ,’ राष्ट्रिय सभामा उनले पटक पटक भनेका छन् । 
राष्ट्रिय राजनीतिमा उनको नाम आइतबार कांग्रेसले उम्मेदवार बनाएपछि मात्रै चर्चामा आयो । तर शर्मा भने ०२० सालदेखि नै राष्ट्रिय मुद्दामै सक्रिय राजनीति गरिरहेका छन् । विद्यार्थी उमेरमै जनताको अधिकारका लागि पञ्चायतविरुद्ध संघर्षमा उत्रिएका शर्माले पटक–पटक जेलनेल भोगेका छन् । 
पढ्नका लागि बनारस गएका उनले ०२५ सालमा बीपी कोइरालालाई भेटे, त्यतिबेलासम्म उनलाई कांग्रेसका बारेमा धेरै ज्ञान नै थिएन, तर बीपीले कांग्रेस र पञ्चायतविरोधी आन्दोलनबारे बुझाएपछि उनी कांग्रेसमा लागे । 
नेपाल विद्यार्थी संघ गठन हुँदा संस्थापक सदस्य बनेका उनी भरतपुर अधिवेशनबाट शेरबहादुर देउवा सभापति हुँदा उपसभापति भए । त्यसपछि निरन्तर पार्टी राजनीतिमा सक्रिय उनी शिक्षण पेशामा लागे । शिक्षक हुँदा पनि आन्दोलन भने छोडेनन् । 
नेपाल शिक्षक संघ, बाँके जिल्ला अध्यक्षसम्म भएर काम गरे । ०३३ सालमा पार्टीकै जिल्ला सचिव भए । ०३६ सालको जनमत संग्रहमा शर्माले नेतृत्वदायी भूमिका खेले । पछि शिक्षण पेशा छोडेर पञ्चायतविरुद्ध आन्दोलनमा होमिएका उनी ०४५ सालमा जेलमा रहेकै बेला पार्टीको जिल्ला सभापति चुनिए । 
‘मैले जिल्ला सचिवको रुपमा पार्टी चलाएँ । त्यहीबेला नेताहरुको चाहनामा सुशील कोइरालालाई जिल्ला कार्यसमितिको सदस्य बनाइयो,’ उनी भन्छन्, ‘पछि म सभापति भएँ, संगठन मैले गरेँ, तर पहिलो निर्वाचन हुँदा पार्टीले सुशीलजीलाई उम्मेदवार बनायो । माथिबाट ‘पुल’ गरिदिने नेता हुँदा उहाँ अघि लाग्नुभयो ।’
त्यसपछि भने उनी पार्टीभित्र संघर्षमा होमिए । ०५१ सालको निर्वाचनमा पार्टीभित्रै विभाजन भयो, उनी नेता गणेशमान सिंहको समर्थनमा बाँके–३ बाट बागी उम्मेदवार भए । त्यसबेला राप्रपा निर्वाचित भयो, कांग्रेसका आधिकारिक उम्मेदवार सुशील कोइराला दोश्रो र उनी तेश्रो भए । 
बाँकेको सभापति भइसकेका उनले त्यसपछि पार्टीको केन्द्रमा पहुँच बनाउन सकेनन् । ‘जीवनभरि लगानी गरेँ, पार्टीको काम गरेँ । तर उहाँले कहिल्यै पनि अवसर दिनुभएन । उहाँ पार्टीको सभापतिसम्म हुनुभयो, प्रधानमन्त्री पनि हुनुभयो,’ शर्मा भन्छन्, ‘म लामो समय अवसरहरूबाट बञ्चित भएँ, त्यसको कारण म स्वयम् पनि हुँ । किनभने मैले पार्टीमा राजनीति गरेँ, तर राजनीतिभन्दा बढी आन्दोलनकारी रहेँ । परिवर्तनको पक्षमा रहेँ । त्यही आन्दोलनकारीको स्वभावले मेरो सुशीलजीसँग टकराव रह्यो । र, म अवसरहरूबाट टाढा रहेँ ।’
कोइराला रहुँञ्जेल उनीसँग राजनीतिक संघर्ष गरेका शर्मा कोइराला बितेपछि भने सभापति देउवाको नजरमा परे । देउवाले नै ०७८ सालमा राष्ट्रिय सभा सदस्यको उम्मेदवार बनाएर जिताएका उनी अहिले देउवाकै आड पाएर राष्ट्रिय सभा अध्यक्षको उम्मेदवार बनेका छन् ।